Een kleine geschiedenis van Almere

Herbert

Herbert Koster Bomen

Lokatie Haven, Vroege Vogelbos, Farflerpad net voorbij de IVN Bostuin
Geplant 1982
Nederlandse naam Taxus
Latijnse naam Taxus baccata
Coördinaten 52.349863, 5.211807

Twee verhalen

De taxus is zijn boom. Rondom de IVN Bostuin heeft Herbert Koster taxusbomen geadopteerd, bijgeplant en hij onderhoudt ze.

Er staan ongeveer twintig taxussen in de directe nabijheid van de IVN Bostuin. Ze behoren niet tot het officiële assortiment van, toen nog, het Beginbos.

Ze zijn begin jaren negentig van de vorige eeuw geplant. Daarover gaat het tweede deel van het verhaal.

Eerst de taxus van Koster, als vrijwilliger actief in het beheer van Almeers groen, onder andere in het Vroege Vogelbos en de IVN Bostuin.

Als onderdeel daarvan heeft hij een jaar of acht geleden vijf taxussen bijgeplant, net buiten de IVN Bostuin en evenwijdig aan de haag van de tuin. Eén taxus staat in de bostuin; een gerooid exemplaar dat langs de weg was achtergelaten. In de bostuin heeft deze taxus het nu naar zijn zin.

Het is vooral het imposante uiterlijk in combinatie met de hoge leeftijd die de taxus voor hem bijzonder maakt. In Almere moeten deze wederwaardigheden nog even op zich laten wachten. Daarom reist hij wel eens af naar Engeland, om daar duizend jaar oude taxussen te bezoeken.

Koster: “De Almeerse taxussen zijn jonge veelbelovende exemplaren die hopelijk kunnen uitgroeien tot mooie, grote en imponerende bomen. Al tien jaar lang volg ik ze en af en toe laat ik een concurrerende boom weghalen, zodat de taxussen mooi uit kunnen groeien. Dit zijn bomen die ik heel erg waardeer en die ik eigenlijk beter beleefbaar wil maken door er een keer een pad tussen aan te leggen.”
De soort heeft een oude geschiedenis. De taxus is één van de drie naaldhoutsoorten, naast jeneverbes, pijnboom of grove den, die van oorsprong voorkomen in Nederland.

Het oudste, bekende gebruiksvoorwerp van taxushout, een speer, is honderdvijftigduizend jaar oud.
De taxus zelf en ook het hout van de taxus is rijk aan verhalen. Hij heeft, net als een aantal andere boomsoorten, een grote rol gespeeld in de geschiedenis van de mens. Al vanaf de Kelten, Germanen en Galliërs bestaan er mythen, sagen en sprookjes rondom de taxus en speelt de boom een rol in het volksgeloof en volksgebruiken.

Maar anno nu komt de inheemse taxus (Taxus baccata) nauwelijks meer in het landschap voor. [1] Daar kun je symboliek aan toekennen: het is een traag groeiende boom die zeer oud kan worden en dat lijkt niet meer te passen in de wijze waarop de moderne mens de aarde bewoont.

De realiteit is dat het taaie hout geschikt is voor speren, pijl en boog en bouwhout. Dat, en het gegeven dat hij te boek staat als giftig, heeft hem de afgelopen eeuwen overgeleverd aan overvloedige kap.

Vroege Vogelbos
De taxussen zijn geplant in het jaar 1991 bij de aanleg van het Vroege Vogelbos, een cadeau van de Bomenstichting ter gelegenheid van het tienjarige bestaan van het radioprogramma Vroege Vogels.

Deze koppeling met dit populaire programma heeft het bos trouwens gered toen er een plan was om bij de verbreding van de A6 een afslag langs/door het bos aan te leggen.

Een telefoontje van de redactie van Vroege Vogels met de toenmalige wethouder Adri Duivesteijn was voldoende om het gevaar af te wenden. De afslag naar Almere Haven gaat er nu met een grote boog omheen.

Het ontwerp voor de herinrichting van het bos is van genootschapslid Martin Looije, toen landschapsarchitect bij de gemeente Almere.

De taxus is aangeplant als zoomplant langs de paden en doet het erg goed op de kalk- en voedselrijke kleigrond en in de schaduw.

[1] Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: ‘Atlas van het landschappelijk groen erfgoed van Nederland’, 2020