Een kleine geschiedenis van Almere

A6
Fz77 in mei 2015. Bovenin de opname is het zandcunet (nu Lumièrestrand) van het oorspronkelijke tracé van de A6 te zien, onderin de verlegde A6.

A6


Conflict over de snelweg

Begin jaren zestig van de vorige eeuw wordt een lijn getrokken op de rand van kavel Fz77: het tracé van de A6.

De A6 werd toen min of meer als een rechte lijn van de Hollandse Brug naar Lelystad geprojecteerd. [1] Voorjaar 1968 is het eerste deel van de Hollandse Brug gereed. Zuiderzeewerken (een onderdeel van het toenmalige ministerie van Verkeer en Waterstaat) richt zich dan op de aanleg van de weg op het nieuwe land.
Het in 1972 ingestelde ‘Projektburo Almere’ (Onderdeel van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, een ander onderdeel van het toenmalige ministerie van Verkeer en Waterstaat) is ver gevorderd met het ontwerp van de nieuwe stad.

En dan ontstaat een conflict over het tracé. De ontwerpers hebben de huidige Hogering en Buitenring in gedachte als route voor de doorgaande snelweg. De locatie van de huidige A6 is dan onderdeel van het ‘centraal middengebied’. [2]
Aan dit middengebied grenzen Almere Stad, Almere Haven en het ‘oostelijke kernencomplex’. Het gebied komt ruwweg overeen met het huidige Weerwater, het Almeerderhout, Overgooi en Stichtsekant en bevat de functies recreatie, natuur en bos en aan de randen landbouw.

Het verschuiven van de A6 naar de rand van de stad lukt echter niet meer. Dat is door het werk achterhaald. De jarenlange interdepartementale ruzie en het getreuzel leiden uiteindelijk wel tot de verlegging van een deel van het tracé waardoor de badkuip in de A6 ontstaat.
Automobilisten die nu over de A6 richting Lelystad rijden, kunnen zich voor of voorbij de geluidswallen, door naar links en rechts te kijken, nog iets inbeelden van de weidse opzet van het centrale middengebied. Maar feit is dat de A6 nu een scheiding is geworden in het ooit open gedachte landschap.

Restanten
Op kavel Fz77 waren de voorbereidingen voor de aanleg van de A6 al begonnen en dat is nog steeds te zien op het Weerwatereiland en in de directe omgeving.

De gracht die de Jorens Ivenslaan en de Jean Desmetpoort in Filmwijk Zuid en het Archerpad bij de Zuidoever kruist, is een restant van de voormalige afwateringssloot ‘T-I-3’. Het strandje bij het Lumièrepad is een restant van het zandcunet van de A6. Ook de waterscheiding ten zuiden van het Weerwaterschiereiland en een sloot in het Beginbos danken hun bestaan aan het oude A6-tracé. Het bos wordt door het nieuwe tracé van de A6 afgesplitst van de kavels Fz77 en Fz76. Deze laatste kavel is de locatie van Atlantisstrand en Fantasiestrand.

Het ‘conflict’ heeft nog behoorlijke naweeën. In ‘Bedacht en gebouwd, 25 jaar Almere Stad’ laat auteur Brans Stassen ons weten hoe de onenigheid zich bleef voortslepen maar dit keer over de inrichting van de weg. [3]

Ter plekke is het opzichter Sake Banga die te maken krijgt met de gewijzigde inzichten. [4]

Hij ergert zich groen en geel aan de volslagen desinteresse en lompheid waarmee wordt omgegaan met het pas geplante groen en de aangelegde fiets- en wandelpaden. Om nog maar te zwijgen van de verspilling van kostbare onderhoudsuren in het kwetsbare groen.

Weekrapport
In september 1981 noteert hij in een weekrapport ‘...met zoveel uitvoeringen door verschillende instanties en aannemers is het een onmogelijke zaak om het fietspad door de bosstrook Muiderweg van schade te vrijwaren. Een bulldozer en een rupstractor lachen om onze paaltjes’.

Behalve paaltjes en een fietspad zijn ook bomen vogelvrij. Februari 1982: ‘Het inplanten van de strook Rijksweg 6 verloopt voorspoedig. Dat Zuiderzeewerken nu nog een ingreep moet verrichten is moeilijk te verteren’. Banga is gedwongen de bij deze ingreep verdwenen bomen te vervangen.

En dan is er het water. Banga constateert dat ‘uit de Rijksweg veel water wordt geperst’. In maart schrijft hij: ‘Moeizaam vordert de beplantingsstrook Rijksweg. In het begin van de week liepen de plantgaten vol water en ervan uitgaande dat ook een notenboom dat niet prettig vindt, hebben wij ons hier voorlopig teruggetrokken maar wel nadat wij voor een geïmproviseerde afwatering hadden gezorgd. Dit stagneerde ingevolge het in aanbouw zijnde viaduct in de Havendreef’.

[1] Een structuurplan voor de Zuidelijke IJsselmeerpolders, 1961.
[2] De Buitenruimte van Almere, 1976. Eindredactie A.G. Hosper en J.A. Wezenaar. Bijdragen van onder andere J.C. Bruggekamp, M. Loenen en B. Fokkens. Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders, 1976
[3] Brans Stassen: ‘Bedacht en gebouwd, 25 jaar Almere Stad’, gemeente Almere, 2001
[4] De citaten zijn afkomstig uit de weekrapporten van Banga.